El ve kol uyuşmaları, günümüzde en sık karşılaşılan nörolojik şikayetler arasında yer alır. Ancak bu belirtilerin nedeni her zaman aynı değildir. Özellikle kubital tünel sendromu ve karpal tünel sendromu, birbirine oldukça benzeyen ama farklı bölgelerde ortaya çıkan iki ayrı sinir sıkışması hastalığıdır.
Bu iki tablo doğru ayırt edilmezse, tanı gecikebilir ve sinir hasarı kalıcı hale gelebilir.
Sinir Sıkışmasının Anatomik Farkı
Kubital tünel sendromu, dirseğin iç kısmında bulunan ulnar sinirin sıkışması sonucu ortaya çıkar. Bu sinir, elin küçük parmağı ve yüzük parmağının bir kısmının hissinden sorumludur. Dolayısıyla sinir sıkışması dirsek seviyesindedir.
Karpal tünel sendromu ise bilekteki median sinirin sıkışmasıyla oluşur. Median sinir başparmak, işaret parmağı, orta parmak ve yüzük parmağının yarısına duyusal sinyal iletir. Yani karpal tünel sendromu bilek düzeyinde meydana gelir.
Kısacası; kubital tünel dirsekte, karpal tünel bilekte oluşur. Her iki hastalık da el uyuşması ve karıncalanma yapabilir, ancak uyuşmanın parmaklardaki dağılımı tanı açısından belirleyicidir.
Belirtilerle Farkı Ayırt Etmek
Kubital Tünel Sendromu Belirtileri:
- Küçük parmak ve yüzük parmağında uyuşma veya hissizlik
- Dirseğin iç kısmında ağrı ve sızı
- Dirsek bükülü pozisyonda (örneğin telefonla konuşurken) uyuşmanın artması
- Elde kavrama gücünde azalma
- Elin iç kısmındaki kaslarda zayıflık
Karpal Tünel Sendromu Belirtileri:
- Başparmak, işaret ve orta parmakta uyuşma
- Bilek ağrısı, geceleri artan karıncalanma
- Eşyaları sık sık düşürme
- Ellerde sabahları şişlik veya sertlik hissi
Eğer uyuşma küçük parmakta belirginse, büyük olasılıkla kubital tünel sendromu söz konusudur. Buna karşılık, uyuşma başparmakta yoğun ise karpal tünel sendromu olasılığı daha yüksektir.
Nedenleri Arasındaki Farklar
Kubital tünel sendromu genellikle dirseğin tekrarlayan bükülmesi, masa kenarına dirsek dayama, travma veya uzun süreli basınçla gelişir.
Bilgisayar başında çalışanlar, sürücüler, müzisyenler ve el işi yapan kişiler risk altındadır.
Karpal tünel sendromu ise klavye, fare kullanımı, dikiş, paketleme gibi el bileğini zorlayan aktivitelerle ilişkilidir.
Ayrıca tiroid hastalıkları, diyabet ve romatizmal hastalıklar da riski artırabilir.
Tanı ve Testler
Her iki hastalık da benzer belirtiler gösterebileceği için tanı EMG (elektromiyografi) testiyle kesinleştirilir. Bu testte sinir iletim hızı ölçülür ve sıkışmanın yeri (dirsek veya bilek) tam olarak belirlenir.
Bazı durumlarda ultrasonografi (USG) de sinirin sıkıştığı alanın yapısını göstermek için kullanılabilir.
Fizik muayenede hekim, Tinel testi ve Phalen testi gibi özel manevralarla basının yerini anlamaya çalışır. Tinel testi dirsekte pozitifse kubital tünel, bilekte pozitifse karpal tünel olasılığı yüksektir.
Tedavi Yaklaşımlarındaki Fark
Kubital tünel sendromu tedavisinde erken evrede istirahat, dirsek pedi, ilaç tedavisi ve fizik tedavi uygulanır. Sinir basısı ileri düzeydeyse cerrahi olarak ulnar sinir serbestleştirilir veya anteriora taşınır (ulnar sinir transpozisyonu).
Karpal tünel sendromu ise genellikle bilek ateli, antiinflamatuar ilaçlar ve ergonomik düzenlemeyle kontrol altına alınabilir.
İleri olgularda cerrahi olarak karpal ligament kesilerek median sinir rahatlatılır.
Hangi Durumda Hangi Uzmana Başvurmalı?
Elde uyuşma, güçsüzlük veya gece artan karıncalanma hissi varsa; bir nöroloji veya el cerrahisi uzmanına başvurulmalıdır.
Uzman muayenesi ve EMG testi sayesinde hangi sinirin sıkıştığı kolayca belirlenir. Erken teşhis, sinir fonksiyonlarının tamamen korunmasını sağlar.
Sonuç
Kubital tünel sendromu ve karpal tünel sendromu, birbirine benzeyen ama farklı bölgelerde gelişen sinir sıkışmalarıdır.
Uyuşmanın hangi parmaklarda görüldüğü ve ağrının yerleşimi tanı açısından en önemli ipuçlarını verir. Erken tanı ve uygun tedaviyle her iki sendrom da tamamen kontrol altına alınabilir.
Gecikmiş olgularda ise kas zayıflığı ve kalıcı duyu kaybı gelişebileceğinden, dirsek veya bilek uyuşmalarını hafife almamak gerekir.
